Gujarati-10 Jodni bhed | જોડણી ભેદ

Std 10 Gujarati 
ગુજરાતી વ્યાકરણ
4. જોડણી ભેદ Jodani bhed


અકસ્માત્ – એકા એક ,અણધાર્યું

અકસ્માત – અણધાર્યો બનાવ

અભિનય – અદાકારી

અભિનવ – તદ્દન નવું

અનિલ – પવન

અનલ – અગ્નિ

અલી – સખી , સ્ત્રી ને સંબોધન

અલિ – ભમરો

અસ્ત્ર – ફેંકવાનું હથિયાર

શસ્ત્ર – હાથથી લડવાનું હથિયાર

અબજ – સો કરોડ

અજબ – આશ્ચર્યચકિત

અવર – બીજું

અવળ – અવળું

અહિ – સાપ

અહીં – આ જગાએ , આ સ્થળે

અનુસાર – પ્રમાણે

અનુસ્વાર – એક લિપિ ચિહન

આજ – આજે

આ જ – બીજું નહીં

આકરું – કઠણ

આકળું  - ઝટ ગુસ્સે થનાર

આરસ – સંગેમરમર

આળસ – સુસ્તી

આકરો – સખત

આકડો – એક વનસ્પતિ

આર – કાંજી

આળ – આરોપ

આખો – અખંડિત

આંખો – નયન

આખું – અખંડ , ભાંગ્યા વગરનું

આખુ – ઉંદર

આદિ – વિગેરે

આદી – આદત, ટેવ, વ્યસન

અપેક્ષા – આશા , ઈચ્છા

ઉપેક્ષા – તિરસ્કાર

અપકાર – અનુપકાર , હાનિ

ઉપકાર - ભલું કરવું તે , કલ્યાણ

અપમાન – તિરસ્કારભર્યો વર્તાવ

ઉપનામ – તખલ્લુસ

અંશ – ભાગ

અંસ – ખભો  , ઔંસ – વજનનું એક માપ

અંગૂર – દ્રાક્ષ

અંગુર – રૂઝવા આવેલી નવી ચામડી

 

 

 

 

ઈનામ – બક્ષિસ

ઈમાન – પ્રામાણિકતા

ઉછરે – વિકસિત થાય

ઉછળે – કૂદે

ઉરુ – વિશાળ

ઊરુ – જાંઘ

ઊછરવું – મોટા થવું

ઊછળવું – કૂદવું

ઉપહાર – ભેટ

ઉપાહાર – નાસ્તો

ઉગાડવું – ઊગે તેમ કરવું

ઉઘાડવું – ખોલવું

ઉદર – પેટ

ઉંદર – એક પ્રાણી

ઊડી – હવામાં અધ્ધર ગઈ

ઊંડી – સપાટીની નીચે સરકતી

ઋત – દૈવી નિયમ

રૂત – રૂ   રૂટ- માર્ગ

કલિ – કળિયુગ

કળી – અણ ખીલ્યું ફૂલ

કડુ – કડવી ઔષધ

કડું – હાથનું ઘરેણું

કઠોર – કઠણ

કઠોળ – દ્વિદળ અનાજ

કળ – યુક્તિ

કર – હાથ , ટેક્સ

કાળી – કાળા રંગની

કારી – યુક્તિ

કેશ – વાળ

કેસ – મુકદમો

કેરી – આમ્રફળ

કૅરી – ની પ્રત્યય 

કેળાં – કેળના ફળ

કેરાં – કેરડીના ફળ

કાલુ – માછલી

કાલું – કપાસનું જીંડવું

કુલ – એકંદર , કુળ

કૂલ – કિનારો

કંસારી – એક જીવડું

કંસારિ – કૃષ્ણ

કૂચી – મહોલ્લો

કૂંચી – ચાવી

કુજન – ખરાબ માણસ

કૂજન – મધુર ગાવું તે

કૃતજ્ઞ–નમકહલાલ (ઉપકારનો બદલો ઉપકારથી)

કૃતધ્ન-નમકહરામ(ઉપકારનો બદલો અપકારથી)

કૃશ – પાતળું , ક્ષીણ

કુશ – ડાભ, એક જાતનું ઘાસ

કોષ – ભંડાર , ખજાનો

કોશ – ભંડોળ

કોસ – કૂવામાંથી પાણી કાઢવાનું ચામડાનું સાધન, ગાઉં

 

 

 

 

ખરું – સાચું

ખળું – અનાજ મસળવાની જગ્યા

ખચિત – જડેલું

ખચીત – ચોક્કસ , જરૂર ,અવશ્ય

ખાધ – ખોટ

ખાદ્ય – ખાવાનું

ખાંસી – ઉધરસ

ખાસી – બરોબર , યોગ્ય

 

 

 

 

ગર – ફળનો અંદરનો ગર્ભ

ઘર – મકાન

ગણ – સમૂહ , વર્ગ

ઘણ – મોટો ભારે હથોડો

ગાડાં – વાહન

ગાંડાં – મગજ ચસકેલા

ગિરિ – પર્વત

ગીરી – એક પ્રત્યય

ગેરુ – લાલ માટી

ઘેરુ – કિડાએ કરેલો લાકડાનો ભૂકો

ગૂણ – થેલો

ગુણ – સદગુણ , માર્કસ , લક્ષણ, સ્વભાવ

ગૉળ – ખાદ્ય પદાર્થ

ગોળ – ગોળાકાર

ગોળ – ગોળાકાર , ગળ્યો પદાર્થ 

ગોલ – હોકીની રમતમાં થતો ગોલ

ગોર – પુરોહિત

ઘોર – ભયંકર

ગો દાન – ગણું દાન 

ગોદામ – ગોડાઉન, ગોદી

ગ્રહ – સૂર્યની ફરતે ફરનાર

ગૃહ – ઘર

 

 

 

 

ઘા – વાગવાથી પડતો ઘાવ

ધા – મદદ માટેનો પોકાર

 

 

ચૂક – ભૂલ

ચૂંક – ઝીણી ખીલી

ચારુ – સુંદર

ચારું – ખોદીને પડતર રાખેલું

ચાંપવું – દબાવવું

ચોપવું – રોપું, રોપવું

ચીર – વસ્ત્ર, ફાડ , તરડ

ચિર – લાંબા સમયનું

ચિતા – ચેહ

ચિંતા – ફિકર

ચગુ – ચંચળ

ચગું – કાદવ

 

 

 

 

 

 

છળ – કપટ , છેતરપિંડી

સળ – ગેડ કે દબાણનો કાપો

 

 

જળ – પાણી

જર – પૈસો

જડવું – સજ્જડ, બેસાડવું

જડવું – પ્રાપ્ત થવું

જાન – જીવ, પ્રાણ

જાણ – પરિચિત

જિન – જૈન તીર્થંકર , કપાસ લોઢવાનું કારખાનું

જીન – ઘોડાનું પલાણ

જીત – ફતેહ , વિજય

જિત – જિતાયેલું

જુઓ – દેખો

જૂઓ – જૂ નું બ.વ. ; જુવો – એક જીવડું

જુવાર – જાર એક અનાજ

જુવાળ – ભરતી ( ઝાર)

જોસ – જુસ્સો, ઉછાળો

જોષ – ગ્રહો પરથી જોવાતું ભવિષ્ય

જેર – વશ , તાબે , પરાજીત

ઝેર – વિષ

ઝાડ – વૃક્ષ

જાડ્(ય) – જાડાપણું, જાડાઈ

ઝાળ – જ્વાળા

જાળ – માછલી પકડવાનું સાધન

 

 

 

 

ટુક – ટુકડો

ટૂક –ટોચ

 

 

તરસ – દયા

તરશ – પાણી પીવાની ઈચ્છા

તરવું – પાણી ઉપર રહેવું

તળવું – કકડાવેલા તેલમાં પકવવું

તરી – મલાઈ

તરિ – હોડી

તરણી – હોડી

તરણિ – સૂર્ય

તક્દીર – નસીબ

તકસીર – ભૂલ

તેજ – પ્રકાશ

તે જ – સિવાયનું કોઈ નહિ

 

 

 

 

 

 

ડુંગળી – કાંદા

ડુંગરી – ટેકરી

દારુ – દેવદારનું ઝાડ

દારૂ – મદિરા

દામ – પૈસા , કિંમત , દોરડું

ડામ – ગરમ ચાપકો દેવો

દ્વિપ – હાથી

દ્વીપ – બેટ , ટાપુ

દિન – દિવસ

દીન – ગરીબ

દિશ – દિશા

દીશ – સૂર્ય

દિલ – હ્રદય

ડિલ – શરીર

દૂર – આઘું

દુર્ – નઠારું , મુશ્કેલ (ઉપસર્ગ)

દેવ – ઈશ્વર

દૈવ – નસીબ

 

 

 

 

 

 

નગરું – ગુરુ વિનાનું

નઘરું – ઘર વિનાનું

નશો – કેફ

નસો – રગ, લોહી લઈ જતી નળીઓ

નાસ્તો – શિરામણ

નાસતો – દોડતો , ભાગતો

નામિ – નમાવીને

નામી – ખ્યાતિ વાળા

નાર – સ્ત્રી

નાળ – લાંબી પોલી નળી

નિશ્ચિત – નક્કી કરેલું

નિશ્ચિંત – ચિંતા વગરનું

નિધન – મૃત્યુ

નિર્ધન – ગરીબ

નિંદવું – નિંદા (વગોવણી) કરવી

નીંદવું – છોડ આસપાસનું નકામું ઘાસ દૂર કરવું

 

 

 

 

 

 

 

 

પસંદ – ગમતું

પ્રસન્ન – ખુશ

પરૂ – પાચ

પરું – ઉપનગર

પરિણામ – ફળ

પરિમાણ – માપ

પહેલા – પ્રથમ

પહેલાં – પૂર્વે

પગલું – પગની છાપ

ડગલું – બે ડગનું અંતર

પાણી – જળ

પાણિ – હાથ

પાશ – ફાંસો , ગાળિયો

પાસ – સફળ

પાલિ – એક પ્રાચીન ભાષા

પાલી – નાનું પ્યાલું , ઝીણાં પાંદડા

પિયુ – પતિ

પિયું – હદ

પીતા – પાતળા ટુકડા

પિતા – બાપ

પુર – નગર, શહેર

પૂર – રેલ ,જળ સંકટ , પૂરેપુરું

પુરી – વાનગી

પૂરી – નગરી

પુષ્ટ – જાડું

પૃષ્ટ – પીઠ, પૂછાયેલું,

પુષ્કર – પાણી

પુષ્કળ – ખૂબ

પુંજ – ઢગલો

પૂંજ – મીઠું , મીંડું , અનુસ્વાર

પ્રસાદ – પ્રભુકૃપા

પ્રાસાદ – મહેલ

પોલ – પોલાણ , પિંજેલું રૂ

પોળ – શેરી , દરવાજો

પોશ – ખોબો

પોસ/ પોષ – પોષ મહિનો

પાંગરો – દોરી

પાંગળો – અપંગ

 

 

 

 

 

 

 

 

બે દરકાર – કાળજી વગરનું

બેદરકાર – સ્વચ્છંદી

બદરિ – બોરડી

બદરી – વાદળ

 

 

 

 

 

 

ભાગ – અંશ

ભાંગ – એક વનસ્પતિ

ભાલું – હથિયાર

ભાલુ – રીંછ

ભાત – ચોખા

ભ્રાત – ભાઈ

 

 

 

 

મળવું – ભેગા થવું

મરવું – મરણ પામવું

મતિ – બુધ્ધિ

મતી - વાળી

મદ્ય – દારૂ , મદિરા

મધ – ગળ્યો પદાર્થ , વચ્ચે

મજૂર – શ્રમજીવી

મંજૂર – કબૂલ

મઘરિ – ઇન્દ્રનો શત્રુ

મગરી – મગરની માદા

મજૂરી – વૈતરું , મહેનત

મંજૂરી – સંમતિ , બહાલી

માદા – સ્ત્રીજાત

માંદા – બીમાર

માગ – માંગ , રસ્તો

માઘ – માહ મહિનો

મીલ – વિરોધી જમાવટ, પ્રતિ પક્ષ

મિલ – કારખાનું

મેદની – ભીડ

મેદિની – પૃથ્વી

મેશ – કાજળ

મેષ – ઘેટો એક રાશિ

મુદ્દા – મહત્વની બાબત

મુદા – આનંદ

મુદ્રા – છાપ

મુદ્દા – ફકરા , વિચારોની નોધ

મુરત – મુહૂર્ત

મૂરત – મુર્તિ

મૉર – આંબાની મંજરી

મોર – પક્ષી ની એક જાત

 

 

 

 

રતિ – આશક્તિ , પ્રેમ

રતી – ચણોઠી

રાસ – કુદીને ગાવાની એક રીત 

રાશ – દોરડું , વ્યાજમુદ્દલ

રાશિ – ઢગલો

રાશી – ખરાબ

રોજ – હંમેશ

રોઝ – એક જંગલી પશુ

 

 

 

 

લતા – વેલ

લત્તા – મહોલ્લો, પોળ

લક્ષ્ય – ધ્યેય

લક્ષ – લાખ

 

 

વદિ – વદ, કૃષ્ણ પક્ષ

વદ્દી – વધ

વધુ – વધારે

વધૂ – વહુ , પત્ની

વહુ – પત્ની

વહું – ઊંચકું , ખમું

વાગ – વાણી

વાઘ – એક પ્રાણી

વાગે – ઇજા થાય

વાગ્યે – સમય થયે

વારિ – પાણી

વારી – ક્રમ

વાલ – એક જાતનું કઠોળ

વાળ – કેશ

વાલી – પાલક, રક્ષક

વાલિ – સુગ્રીવનો મોટો ભાઈ

વિષ – ઝેર

વિશ – ખ્વાઇસ / વીસ – 20

વિધી – વિધાતા

વિધિ – ક્રિયાકાંડ

વિસાત – મહત્વ , કિંમત

વિષાદ – નિરાશા , ખેદ

વ્હેણ – પ્રવાહ

વેણ – વચન

 

 

 

 

શરૂ – એક જાતનું ઝાડ

શરુ – આરંભ , ચાલું

શર – બાણ

સર – સરોવર

શત – સો (100) ,છત- ધાબું

સત – સાચું , સારું

શરત – હોડ , કરાર

સરત – ધ્યાન , સ્મૃતિ ,નજર

શમાવવું – શાંત કરવું

સમાવવું – સમાવેશ કરવો

શાન – સિકલ , ભભકો

સાન – ઈસારો , સમજણ

શાપ – બાદ દુઆ

સાપ – સર્પ, ભૂજંગ

શાલ – ગરમ વસ્ત્ર

સાલ – વરસ

શાર – કાણું , છિદ્ર

સાર – બોધ, સત્વ , તાત્પર્ય , સારું

શાખ – સાક્ષી , આબરૂ

સાખ – ઝાડ ઉપરનું પાકું ફળ

શાદી – લગ્ન

સાદી – સરળ , આસાન

શાયર – કવિ

સાયર – સાગર

શાન્ત – શાંતિવાળું

સાન્ત – અંતવાળુ

શાળ – ડાંગર

સાળ – કાપડ વણવાનું ઓજાર

શેઢો – ખેતરની ચોમેરની છોડાતી પટ્ટી

છેડો – પાલવ

શેર – એક તોલ માપ

સેર – માળા

શીલ – વર્તન

સીલ – મહોર મારવાની ક્રિયા

શિંગ – શિંગડું

સિંગ – કઠોળ ના દાણા ભરેલી રચના

શિલા – મોટો પથ્થર

શીલા – ચારિત્ર્યવાન સ્ત્રી

શુકર – આભાર , ઉપકાર

શૂકર – ભૂંડ

શંકર – મહાદેવ

સંકર – મિશ્રણ

સફળ – સફળતા મેળવવી , ઉત્તીર્ણ

સફર – મુસાફરી

સર્જન – વાઢ કાપના નિષ્ણાત ડોક્ટર

સર્જક – સર્જન કરનાર

સલીલ – ક્રીડાવાળું

સલિલ – પાણી

સરકસ – તમાશો

સરઘસ – પ્રસંગે નીકળેલું ટોળું

સ્વગત – મનમાં કહેવું

સ્વાગત – આવકાર

સાજ – શણગાર

સાંજ – સંધ્યાકાળ

સાવજ – સિંહ

સાવ જ – નહીં જેવું

સારું – ભલું , શુભ

સારુ – માટે

શીત – ઠંડુ ; સીત – કોષ, હળપૂણી

સિત – સફેદ , શ્વેત

સિંગલ – એકલું

સિગ્નલ – રેલગાડી માટેનો હાથો

સુણવું – સાંભળવું

સૂણવું – સોજો આવવો

શુક – પોપટ

સૂક – સુકાયેલુ

શૂરા – બહાદૂર

સુરા – મદિરા, દારૂ

સુતર – સહેલું

સૂતર – રૂ કાંતીને કાઢેલો તાર

સૂવા – ઊંઘવા

સુવા – એક વનસ્પતિ

સૂજ – સોજો

સુજ/સૂઝ – સમજણ , ગમ

સુરત – શહેરનું એક નામ

સૂરત – ચહેરો

સૂર – અવાજ , શૂર – પરાક્રમી

સુર – દેવ

શૂર – શૂરાતન

શૂળ – કાંટો

સુત – પુત્ર

સૂત – સારથિ

સુતક – સારી તક

સૂતક – આભડછેટ

સંચિત – સંઘરેલું

સચિત – સાવધાન  ; સંચિત – ભેગું કરેલું

સંગ – સોબત , સહવાસ

સંઘ – ટોળું

સંભારવું – યાદ કરવું

સંભાળવું – ધ્યાન રાખવું

સંભાર – મસાલો

સંભાળ – કાળજી

સાંભળવું – કાનથી સૂણવું

સાંભરવું – યાદ કરવું

શોર – ઘોઘાટ, કોલાહલ

સોર – કિનારો

સોંપવું – સાચવવા આપવું

સાંપડવું – પ્રાપ્ત થવું

સ્તોત્ર – ઈશ્વરની સ્તુતિ

સ્ત્રોત્ર – પ્રવાહ, ધોધ

 

 

 

 

ક્ષુધા – ભૂખ

સુધા – અમૃત

હોશ – ભાન

હોંશ – ધગશ

હાંજા – હિંમત

હાજા – સાજા

હોંશ – ઉમંગ

હોશ – ભાન

હરિ – પ્રભુ

હરી – જીતવું , કૂવાના પાણીથી પકવેલું

હેવાન – પશુ

શેતાન – તોફાની

 

No comments:

Post a Comment