Std 10 Gujarati
ગુજરાતી વ્યાકરણ
14.તળપદા શબ્દો
14. તળપદા શબ્દો નું શિષ્ટરૂપ આપો.
પાઠ 1
તોયે- તોપણ
આણે-
લાવે
વાચ-
વાણી
કાછ- કાછડી, ચારિત્ર્ય
ધન- ધન્ય, ભાગ્યશાળી
નવ-
ના, નહીં
ભણે-
કહે, બોલે
ઝાલે-
પકડે, લે
કે’ની- કોઈની
તીરથ- તીર
દરશન દર્શન
પાઠ 3
નિરમળ-
નિર્મળ, શુધ્ધ
રૂડી-
સારી
મા'રાજ-
મહારાજ
પરમારથ-પરમાર્થ
રે'વે-
રહે
વચનું માં- વચનો માં
વેંવાર - વ્યવહાર
પો'ર-
પ્રહર
સંગતું-સંગત
તૂરિયાનો તાર – તૂરી વાદ્ય ના તાર
પાઠ 6
વછૂટી જવું- નીકળી જવું , રેબઝેબ થવું
સખણું રાખવું – ઉધમાત વિનાનું
પાઠ 7
પરભાતી-
પ્રભાતિયાં
જંતર-
વાજિંત્ર
પાઠ 8
વાર-વિલંબ
જડવું-મળવું
પાઠ 9
મારગ-
માર્ગ, રસ્તો
કાં-કેમ
છાક – નશો
ઓથ – સહારો
દીઠો-જોયો
ન્હાય-નહાય,
સ્નાન કરે
પાઠ 10
હાંઉ-
બસ
અમથો-વ્યર્થ,
નકામું
ઘટવું – શોભવું
સુણવું
– સાંભળવું
પાઠ 12
હાઉકાર-શાહુકાર
સોંઘારત-
સસ્તાપણું
આપદા-આપત્તિ
પોયરાં-છોકરાં
કોથે
ગેયલો ઓહે--ક્યાક ગયો હશે
ડોહાડી-ડોશી
આયલું-આપ્યું
ની-નહીં
પૈહા-પૈસા
ભૂયખો-ભૂખ્યો
હાવ-સાવ
ચુહાઈ-ચુસાઈ
ગીયો-ગયો
હેર-શહેર
કાઠું-કઠણ,
મુશ્કેલ
પુગહે-પહોંચશે
થૈ
ગ્યા-થઈ ગયા
બૌ
- બહુ
નાગોડિયાં-નગ્ન
વર્ષણ-વર્ષ
વાવડ –સમાચાર
ઓકાણ-
ખ્યાલ
પાઠ 13
ભાળવું-જોવું
તલખવું-તલસવું,તડપવું
ભીડવું-બંધ
કરવું
આઘે-દૂર
લૈ-લઇ
વ્હેણ
- વહેણ
વણપૂછ્યે-
પૂછ્યા વગર
પાઠ 14
થિયો-થયો
ભઇ
- ભાઈ
નો-ના
બચાડી-બિચારી
નો'તુ-ન
હતુ, નહોતું
મેલો-મૂકો
ડોહા-ડોસા
મોરે-મોખરે,
આગળ
ભાળ-પત્તો,
ખબર
આઈ-અહીં
ઈમાં-એમાં
કાઢ્ય-કાઢ
હાંભળહે-સાંભળશે
કુણ-કોણ
હોનાના-સોનાના
દખી-દ:ખી
ભાળ્યું-જોયું
હારે-સાથે
કાલ્ય-કાલ
હાવ-સાવ,
અહીં તદ્દન
બાપલા-બાપા
તારે-ત્યારે
જાવને-જાઓને
ભેગી-સાથે
પરતાપગંજ-પ્રતાપગંજ
છપારાં-છાપરાં
ભા-ભઈ
રિયે-રહે
નકર-નહિતર
દાઢી
થાહે- દુ:ખી થશે
હાલો-ચાલો
ઓલ્યાં-પેલાં
દીઠાં
કની-જોયાં કે નહિ
છિય-
છીએ
પાંગળો-અપંગ
પાઠ 15
વા-અથવા,
કે
લખનો-લાખોનો
એકલ-એકલા
મળિયો-મળ્યો
અવર-અન્ય
પાઠ 16
હેંડો-ચાલો
પાઠ 17
રતન-રત્ન
પાઠ 18
લાટ-મોટા
સાહેબ, સત્તાધિશ
આણેલા-લાવેલ
સોગન-સોંગદ,કસમ
આભલું-આકાશ,
વાદળ
આલવું-આપવું
મલક-દેશ,
મુલક
ધરમ-ધર્મ
હેંડો
હેંડો- ચાલો ચાલો
પાશેર-પા
પરથમી
- પૃથ્વી
ફડક-પહેરેલા
કપડાનો ઝૂલતો છેડો
પલ્લો-પ્રલય,
વિનાશ
વાહે-લીધે
નઈં-નહીં
ધિક્-ધિક્કાર
પેટિયું-રોજી,
પેટના માટે મજૂરી કરનારું
ભૂંડું-ખરાબ
લાગ-તક,
મોકો
લવારો-બબડાટ
કુણ-કોણ
ડિલ-શરીર,
તન
નકુર-નક્કર
અમરિયા-અમર
કરમ-
નસીબ
મુઆં-મૃત્યુ
પામ્યાં
પાધર-
ખુલ્લું મેદાન
ધાન-અનાજ
કે'તાતા-કહેતા
હતા
નકર-નહિતર
ધાન-અનાજ
માજન-મહાજન
હેંડો-ચાલો
મોઢાના
છોડાં-એક જાતના છોડની છાલ
ઠૂંઠિયો-આંગળાં
વિનાનો
પોંચાડવા-પહોંચાડવા
ક્યારડા-જેમાં
પાણી ભરાઈ રહે તેવુ ડાંગ કે શાનું ખેતર
કો'
તો-કહો તો
જાયો-પૂત્ર
પછતાતો-પસ્તાતો
ખાંડણિયું-અનાજ ખાંડવા માટેનું લાકડા કે પથ્થરનું સાધન
ઓઠલો-ઓટલો
કે' નારે-કહેનારે
પાઠ 19
ઢોચકી-દોણી,
માટીનું વાસણ
ભારવેલો-ચૂલામાં
અગ્નિ ઉપર રાખવાળી તેને સળગતો રાખવો
લ્યા-એલા,
અલ્યા
અગની-અગ્નિ
સમું-સમાન
તળે-નીચે
નંઈ-નહીં
છાંય-છાંયડો
પાઠ 20
મસાણ-સ્મશાન
કારસો-યુક્તિ
ધીકતો-ધમધોકાર
પાઠ 21
ચાંદલિયો-ચાંદો,ચંદ્ર
ઓલ્યા-પાછલા,
પૂર્વ
જલમ-જન્મ
બાપ-પિતા
માવડી-મા,
માતા
ચાંપલિયો-ચંપાના
ફૂલનું ઝાડ
વેલ્ય-વેલ
મોરલો-મોર
પરણ્યો-પતિ
પાઠ 23
કો-કોઈક
નેહ-સ્નેહ
હોલાવું-હોલવવું
પાઠ 24
ખોરડું-માટીની
ભીંત કે ગારવાળું નાનું મકાન
સંધાય-બધાં,
સૌ
બકોરવું-બોલાવવું
મૂલવવું-કિંમત
આંકવી
જડવું-હાથ
લાગવું, મળી આવવું
રેવાળ-ઊછળે
નહિ છતાં વેગ વાળી એવી ઘોડાની ચાલ
ભોંય-ભોંય
સંધેવો-સંદેશો
ઓહાણ-ખયાલ,
યાદી
વાવડ-સમાચાર,
સગડ
વાળું-સાંજ
પછીનું ભોજન
ચંત્યા-ચિંતા,
ફિકર
વાંહે-પાછળ
સડપ-ઝડપથી,
એકદમ
હવારે-સવારે
મોહુંઝણું-પરોઢિયાનો
સમય
સોમાહું-ચોમાસું,
વરસાદના દિવસો
ભરૂહો-ભરોસો
બિકાળવા-બીક
લગાડે તેવાં, બીકણ
લગણ-લગી
ઘોડ્યે-ની
જેમ
સળાવો-(વીજળીનો)
ચમકારો
મઉ
થઈ જવું-ભૂખથી ટળવળતું, અહીં ખૂબ ભૂખ લાગવી
ગણ-ગુણ
અહીં આભાર
મોર્ય-પહેલાં
મલક-પ્રદેશ
ટીસિયું-અણીદાર
છેડો
ગોતવું-શોધવું
પંડ્યના-
પોતાના
દી-દિવસ
ચડવ-
સવાર
ખાંતે-હોંશે
નકર-નહિતર
હેઠું-નીચે
અબઘડી-હમણાં
હાંભળવું-સાંભળવું
કામજોગ-કામસર
કાલ્ય-કાલ
વાળું-રાતનું
ભોજન
ઘર્યે-ઘરે
ધોડાવવું-દોડાવવું
અટાણે-અત્યારે
અહૂરવેળા-કસમયે
આયું-આવ્યું
જાવ-જાઓ
હુરમત
કરવી-આબરૂ સાચવવી
વન્યા-વગર
નૈ
રો-નહિ રહો
શેતરુંજી-શેત્રુંજી
આલવું-આપવું
લાખ
રૂપિયાનું-પ્રતિષ્ઠિત
થાતીકને-થઈને
બેહીને-બેસીને
પોગવું-પહોંચવું
ખબર્ય-ખબર,
સમાચાર
ભર્યુ
ભાણું- વાનગી ભરેલી થાળી
હાલવું-ચાલવું
ઈમાંનો-એમાંનો
હડિયાપાટી-દોડાદોડ
ભાણા-ભાણેજ
ખડકી-ડેલીનો
દરવાજો
હાજાં
નરવાં-તાજા માજા
પનરક
દઈ - પંદરેક દિવસ
ઓહડિયાં-દવા
કાહરી-અસર
ધોડવું-દોડવું
બારામાં-વિષયમાં
ઓતરાદી
કોર્યથી-ઉત્તર બાજુથી
ગદરો-કાદવ
દેખાણો-દેખાયો
બઘડાટી-ધાંધલધમાલ
કેડ્ય-કમર
ખાબકવું-ઊંચેથી
કૂદવું
ગોળની
ભેલી-ગોળની ભીલી
અરેકારો-અરેરાટી
વેણું-વેણ,
શબ્દ
તાણ
ભારે છે- ખેંચાણ જોરમાં છે
ઢૂકડી-નજીક
કળી
ગઈ- સમજી ગઈ
થોભવું-ઊભા
રહેવું
કાહરી
ન ફાવવી-યુક્તિ
કે પ્રયત્ન સફળ ન થવા
ગળે વળગવું-ભેટવું
આંખ્યું-આંખો
હેમખેમ-ક્ષેમકુશળ,
સુખરૂપ
શેં-કેમ
રહોડું-રસોડું
કને-પાસે
પાવ-પાઓ
પાઠ 5
રવડી
પડહે-ખડી જશે
ગોઝારી-
હત્યારી
બ્રાંચે
સોરાં-બૈરી છોકરાં
કાળિયો
દેવ-શામળિયાજી
રમણા-ઉજવો
ખડૂકો-ધોધ
મડા-મડદું
ખોલરું-ઘર
રાખ્ખસ-રાક્ષસ
No comments:
Post a Comment